Το τρίτο θέμα της εξέτασης αξιολογεί την ικανότητα του εξεταζόμενου να κατανοεί λεκτικές πληροφορίες (λέξεις, έννοιες, μικρά κείμενα) και βάσει αυτών να προβαίνει σε λογικούς συλλογισμούς.
Παράδειγμα 1:
Σε κάθε πρόταση που δίνεται λείπουν δύο λέξεις, η πρώτη και η τελευταία. Ακριβώς από κάτω θα υπάρχουν πέντε επιλογές συμπλήρωσης των λέξεων που λείπουν με τη μορφή ζευγαριού λέξεων. Η πρώτη λέξη του ζευγαριού θα πρέπει να ταιριάζει με την πρώτη λέξη που λείπει, έτσι που οι δύο πρώτες λέξεις να σχετίζονται μεταξύ τους. Η δεύτερη λέξη του ζευγαριού θα πρέπει να ταιριάζει με τη δεύτερη λέξη που λείπει, έτσι ώστε οι δύο τελευταίες λέξεις να σχετίζονται μεταξύ τους. Όταν διαλέξετε το ζευγάρι που νομίζετε ότι ταιριάζει καλύτερα, καλείστε να σημειώσετε την απάντηση σας στο Φύλλο Απαντήσεων.
….. είναι στο απατηλό όπως το γνήσιο είναι στο …..
(α). Ψεύτικο – αυθεντικό
(β). Πραγματικό – αληθινό
(γ). Μάσκα – πραγματικό
(δ). Αυθεντικό – ειλικρινές
(ε). Απάτη – ψεύτικο
Η σωστή απάντηση είναι η (α), διότι το ‘απατηλό’ και το ‘ψεύτικο’ συνδέονται με τον ίδιο τρόπο που συνδέονται το ‘γνήσιο’ με το ‘αυθεντικό’.
Παράδειγμα 2:
Παρακάτω σας δίνεται μια παράγραφος της οποίας όλα τα γεγονότα θα πρέπει να δεχτείτε ως αληθή ως προς το περιεχόμενο (όχι κατ’ ανάγκη και πραγματικά). Η παράγραφος ακολουθείται από ένα συμπέρασμα. Το συμπέρασμα μπορεί να συνάγεται από την παράγραφο μπορεί και να μη συνάγεται. Έργο σας είναι να αξιολογήσετε, αν το συμπέρασμα είναι αληθές ή εσφαλμένο. Οι επιλογές που έχετε για το συμπέρασμα είναι οι εξής: α) σίγουρα αληθές, β) πιθανόν αληθές, γ) ελλιπή στοιχεία, δ) πιθανόν εσφαλμένο, ε) σίγουρα εσφαλμένο.
«Είναι απαράβατη υποχρέωση του Τύπου να δημοσιεύει κάθε είδηση που είναι προς το δημόσιο συμφέρον να δημοσιεύεται. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το κοινό έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για την υπόθεση δολοφονίας του Χαραλάμπους, ιδίως από τότε που οι λεπτομέρειες της ιδιωτικής ζωής των ανθρώπων που εμπλέκονται σ’ αυτή έχουν εμφανιστεί σε περιοδικά ταμπλόιντ και σε καθημερινές τηλεοπτικές εκπομπές λόγου.» Συμπέρασμα: Ο Τύπος έχει την υποχρέωση να δημοσιεύει τις λεπτομέρειες της ιδιωτικής ζωής όλων των ανθρώπων που εμπλέκονται σε αυτήν την υπόθεση.
α) σίγουρα αληθές,
β) πιθανόν αληθές,
γ) ελλιπή στοιχεία,
δ) πιθανόν εσφαλμένο,
ε) σίγουρα εσφαλμένο.
Η σωστή απάντηση είναι το (ε), διότι το συμπέρασμα δεν συνάγεται από την παράγραφο.
Παράδειγμα 3:
Η Μαρία κάθε ξημέρωμα μετά την ανατολή πηγαίνει βόλτα. Ο φίλος της Γιάννης που έρχεται από την ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση, βλέπει ότι η σκιά της Μαρίας πέφτει στα δεξιά της. Από ποια κατεύθυνση έρχεται ο Γιάννης;
α) Ανατολή
β) Δύση
γ) Νότο
δ) Βορρά
ε) Δεν μπορούμε να ξέρουμε
Η σωστή απάντηση είναι το (δ).
Παράδειγμα 4:
Η απώλεια αρκτικού πάγου προκύπτει ως αποτέλεσμα μιας θετικής ανατροφοδότησης. Καθώς λιώνει ο
αρκτικός πάγος, η επιφάνεια του αρκτικού πάγου αντανακλά λιγότερες ηλιακές ακτίνες. Όταν συμβεί αυτό,
περισσότερες ακτίνες απορροφούνται από τον γύρω ωκεανό, γεγονός που αυξάνει τη θερμοκρασία του.
Καθώς η θερμοκρασία του ωκεανού αυξάνεται, περισσότερος αρκτικός πάγος λιώνει.
(α). Όταν απορροφούνται περισσότερες ακτίνες από τον γύρω ωκεανό αυξάνεται η θερμοκρασία του.
(β). Καθώς η θερμοκρασία του ωκεανού αυξάνεται, περισσότερος αρκτικός πάγος λιώνει.
(γ). Η απώλεια αρκτικού πάγου προκύπτει ως αποτέλεσμα μιας θετικής ανατροφοδότησης.
(δ). Καθώς λιώνει ο αρκτικός πάγος, η επιφάνεια του αρκτικού πάγου αντανακλά λιγότερες ηλιακές ακτίνες.
(ε). Η απώλεια αρκτικού πάγου συμβαίνει, όταν απορροφούνται περισσότερες ακτίνες από τον ωκεανό
γύρω από τους αρκτικούς πάγους.
Η σωστή απάντηση είναι το (γ), διότι όλες οι υπόλοιπες προτάσεις που ακολουθούν την πρόταση αυτή στο
κείμενο αναλύουν την πρόταση γ
Παράδειγμα 5:
Παρακάτω θα διαβάσετε συλλογισμούς που περιγράφουν γεγονότα. Θα πρέπει να δεχτείτε όλα τα γεγονότα
που περιγράφονται ως αληθή ως προς το περιεχόμενο (όχι κατ’ ανάγκη και πραγματικά). Έργο σας είναι να
διαβάσετε προσεκτικά τον κάθε συλλογισμό και να επιλέξετε την έγκυρη δήλωση (μια από τις πέντε
εναλλακτικές α, β, γ, δ, και ε) που προκύπτει μόνο από το συνδυασμό της αλήθειας των προτάσεων που σας
δίνονται.
Όταν βρέχει στη Γεροσκήπου, βρέχει και στην Πάφο.
Όταν βρέχει στην Πάφο, δεν βρέχει στην Πέγεια.
Ή στην Πάφο βρέχει ή στη Γεροσκήπου.
Ποιο συμπέρασμα ακολουθεί λογικά από τα παραπάνω;
(α) Βρέχει στην Πάφο και δεν βρέχει στην Πέγεια.
(β) Βρέχει στη Γεροσκήπου και στην Πέγεια.
(γ) Δεν βρέχει στην Πάφο.
(δ) Δεν βρέχει στη Γεροσκήπου.
(ε) Βρέχει στη Γεροσκήπου.
Η σωστή απάντηση είναι το (α).